‘Als interimmer moet je jezelf overbodig durven maken’

Leiderschap is leiderschap, denken sommigen. Toch zitten er grote verschillen tussen ‘gewoon’ leiderschap en de leiderschapsstijl die je laat zien als interimmer. Dat zegt ook Rick de Rijk, Master in (interim L&D) Leiderschap en eigenaar van Gooiconsult. Op 22 mei deelde hij zijn visie op interim leiderschap tijdens de interne ‘Master aan het woord’-sessie bij L&D Talents.

Groeiende vraag naar interimmanagers

Als expert in leiderschapsontwikkeling helpt Rick klanten in de meest uiteenlopende markten: van het UWV tot Rituals en Schiphol. En in al die markten ontwaart hij een opvallende trend. ‘Overal groeit de vraag naar interimmanagers. Dat komt vooral door de dynamiek tussen de ‘run and change’ binnen een organisatie. Tijdens verandertrajecten is het belangrijk dat dingen snel in gang kunnen worden gezet. Voor een ‘change’ zijn heel andere kwaliteiten nodig dan voor een ‘run’, oftewel leidinggeven tijdens de dagelijkse gang van zaken. Een interimmer is een logische oplossing en dat geldt ook binnen de L&D-wereld. Bovendien groeit daar de vraag naar verschillende disciplines en specialismen. Ik zie het speelveld voor L&D-interimmers dan ook steeds groter, diverser en sneller worden.’

Verschil tussen ‘gewoon’ leiderschap en interim leiderschap

Rick benadrukt dat er meer overeenkomsten dan verschillen zijn tussen ‘gewoon’ leiderschap en interimleiderschap. Eén belangrijk verschil wil hij wel aanstippen. ‘Als interimmer ga je niet langdurig in elkaar investeren, maar ga je meteen van start. Dat betekent dat je razendsnel vertrouwen op moet bouwen en vanaf het eerste moment concreet in gesprek moet gaan. Tegelijkertijd moet je jezelf ervan bewust zijn dat dit een tijdelijke situatie is. Een bevriende interimmer zei ooit: ‘Je moet je niet aan mij gaan hechten’. Dat klinkt bruut, maar stiekem klopt het wel. De periode dat je samenwerkt blijft beperkt. Op een gegeven moment ben je weg en moet de boel ook verder draaien zonder jou. Je moet dus in staat zijn jezelf overbodig te maken.’

Interimkwaliteiten kunnen een valkuil zijn

Toch kunnen bepaalde interimkwaliteiten ook een valkuil zijn, benadrukt Rick. ‘Zoiets als daadkracht kan leiden tot oppervlakkige besluiten, omdat interimmers snel van start willen en denken dat ze alle complexiteiten binnen een organisatie direct doorhebben. Een tweede valkuil is die van de ‘alwetende interimmer’. Als interimmer word je ingevlogen om ‘de boel te redden’ en dat voelt ergens best fijn. Vervolgens neem je een bepaalde houding aan en verwacht je dat iedereen je gaat volgen. Het gevaar is dat je de verbinding verliest of dat mensen te afhankelijk van je worden.’

Hiërarchische leiderschapsstructuur is voorbij

‘Of het nu om ‘gewoon’ of interimleiderschap gaat, het belangrijkste is dat leiderschap gedeeld wordt’, zegt Rick. De hiërarchische leiderschapsstructuur is volgens hem dan ook voorbij. ‘Je moet vertrouwen op elkaars expertises om tot het juiste product of resultaat te komen. Dat komt ook doordat de mens steeds centraler is komen te staan, niet alleen de taak die volbracht moet worden.’ Die focus op het menselijke loopt binnen L&D al van nature goed, ziet Rick. Wel zou het meer mogen gaan over het beoogde resultaat. ‘Stel dat je een training met een doorlooptijd van vijf maanden maakt voor een call center, terwijl het verloop binnen die omgeving acht maanden is. Voor wie maak je die training dan? En kun je dan niet beter meer energie stoppen in onboarding? Die werkelijkheid, daar mag het binnen L&D meer naartoe.’

Experimenteren en uit de comfortzone

Een ander leerpunt voor L&D-interimmers is volgens Rick beweging aanzwengelen. ‘Durven mensen zich uit te spreken? Mogen ze experimenteren en uit hun comfortzone stappen? Dat zijn wezenlijke vragen als het om leiderschap gaat, ook binnen L&D. Daar gaat het nog te vaak over het bouwen aan teams, niet over het in beweging krijgen van mensen. Vaak wordt er dan gezegd dat je die kwaliteit van nature moet hebben, maar dat vind ik onzin. Natuurlijk helpt het, maar je kunt het ontwikkelen. Het is gewoon een vak!’

Wil je meer weten over leiderschapsontwikkeling? Download dan de whitepaper van Gooiconsult en ontdek onder meer wat het verschil is tussen leiderschap en leider zijn, en wat leiderschap delen betekent.